Biografi

Bjørnstjerne var prestesønn, han blei fødd 8. desember 1832 i Kvikne i Østerdalen. Faren var sokneprest og heitte Peder Bjørnsson, og mora var ei kjøpmannsdotter frå Kragerø. Ho heitte Elise Nordraak. Mora ville at han skal heite Bjørnstjern.

1832-1837 oppvekst på Bjørgan Prestegård. Som 5-åring flytta Bjørnstjerne og familien til Nesset i Romsdalen, fordi faren fekk prestestilling der. Han gjekk på skule i Molde frå 1844 til 1849. Då han var 16 år gammal gav han ut sin første artikkel, Frihedens tale til Moldenserne.

I løpet av 1850 åra ble han forfatter, teatersjef, og gifta seg med Karoline Reimers. Det er fortalt at Bjørnson var veldig glad i damer og han hadde mangen dame bekjenskaper. En gang han skulle ut på reise til utlande, sa Karoline at vis han innledet et nytt dame bekjentskap ville ho hoppe fra verandaen. Da han kom hjem igjen og Karoline stod på verandaen sa han: hopp Karoline, hopp.

I 1850 dro han til Oslo for å studere ved Heltbergs ”studentfabrikk”. Han tok artium i 1852. Bjørnson var en utadvendt og fremadstrømende ung mann. Han skreiv lyrikk, dramatikk, noveller, fortellinger, essays og avisartikler. Frå 1856-1857 redigerte han Illustrert Folkeblad. Der blei hans første bondefortelling trykket.

I 1857 skriev han det første utdraget av nasjonalsangen vår Ja vi elsker dette landet. Han debuterte med Synnøve Solkakken i 1857. 1857 blei han teatersjef i bergen. Han vart forlova med Karoline Reimers den 16. mai. Han gifta seg med Karoline Reimers den 11. september.

Dramae Lame Hulda var skreve i Bergen i 1858. Han jobba han som teater manager og politiker frå 1857-1858. I 1859 skreiv han resten av vår nasjonalsang. Han skreiv også Arne i 1859. Utover 1860-1870 åra blei Bjørnson meir og meir samfunnsengasjert, noe som viser seg i diktene hans.

Ein av dei mest kjende bondefortellingene Ein glad gutt skriev han i 1860. Bodnefortellingane var meint som eit innlegg for bondane. Bjørnson ynskte å gi eit positivt bilde av bondane og det norske bygdesamfunnet. For å få dette til måtte han finne ein Norsk fortellermåte. Han hentaideer og inspirasjon frå fortellermåten i sagaene og eventyrene.

I 1861 legg han ut på ei lang utanlandsreise til Frankrike, Tyskaland, Italia. Det beste saga skuespillet til Bjørnson er Sigurd Slembe,det blei laga i 1862. I 1863 mottok han diktargasje, også i 1863 skriev han Maria Stauart i Skottland. Det var insperet av Shakespeare og Schiller. Påverknaden av Shakespeare viste tydelege spor i dramatikken og lyrikken.

Krigen mellom Danmark og Tyskland i 1864 gjorde stort inntrykk på bjørnson, dette viste seg i diktene og verkene hans. Han blei teatersjef i Oslo i 1865 det varte fram til 1867. I 1866 vart han redaktør for Norsk Folkeblad det varte fram til 1871.

I 1868 ble Fiskerjenta laga. Denne friske og livlege fortellinga er no git ut på film. Arnljot Gelline ble laga i 1870. Digte og Sange kom også ut i 1870. Denne samlinga inneheld alle diktene han hadde skreve til den tid. Boka blei git ut i ein nyare versjon seinare.

I 1874 kjøpte han ein gård i Aulestad i Gubransdalen. I 1975 flytta han til gården og budde vekselvis der og i utlande, serlegt i roma, Tyrol og Paris. Skuespillet En fallitt 1875 regnes som vårt første realistiske drama.

1885 seier frå seg diktargasjen da stortinget nektar å gi Alexander Kielland diktargasjen.

I 1877 gav han ut romanen Magnhild.

1897 vart han valgt inn i stortinget.

1903 tok han imot Nobels litteraturpris.

1910 Bjørnstjerne Bjørnson døyr i Paris den 26. april.

Romaner og fortellinger:

Thrond (1857)

Synnøve Solbakken (1857)
Arne (1859)
Smaastykker (1860)

En glad Gut (1860)

Faderen (1861)
Jernbanenen og kirkegaarden (1866)
Fiskerjenten (1868)
Digte og Sange (1870)
Arnljot Gelline (1870)
Fortællinger I-II (1872)
Brude-Slaatten (1872)
Kong Eystejn (1873)
Magnhild (1877)
Kaptejn Mansana (1879)
Det nye System (1879)
Støv (1882)
Det flager i Byen og paa Havnen (1884)
Paa Guds Veje (1889)
Nye Fortællinger (1894)

Lyset (1895)

To Fortællinger (1901)
Mary (1906)

Skodespill:
Mellem Slagene (1857)
Halte-Hulda (1858)
Kong Sverre (1861)

Sigurd Slembe (1862)
Maria Stuart i Skottland (1864)
De Nygifte (1865)

Sigurd Jorsalfar (1872)
En Fallit (1875)
Redaktøren (1875)
Kongen (1877)

Det ny system (1878)
Leonarda (1879)
Over Ævne. Første Stykke (1883)
En Hanske (1883)
Geografi og Kærlighed (1885)
Over Ævne. Andre Stykke (1895)

Paul Lange og Tora Parsberg (1898)
Laboremus (1901)
På Storhove (1902)
Daglannet (1904)
Når den ny vin blomstrer (1909)

Et utvalg enkeldikt:

Og ræven laa under Birkerod (1857)

Det ligg et land (1859)

Ingerid Sletten (1859)

Ja vi elsker (1859)

Endelige versjon i 1869

Gamle Heltberg (1868)

Mitt følge (1869)

For de sårede (1871)

Romsdalen (1880)

Norge,norge (1890)

Nils Henrik Abel (1902)

Kantate for hundreårs-festen for Norges vel (1909)